Gebruik beledigende en achterhaalde termen bij objecten in Collectie Nederland.

In Collectie Nederland verzamelt de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed de collectiegegevens van bijna 170 musea instellingen en andere collectiebeherende in Nederland. Met die gegevens verzamelen wij tegelijkertijd “de geschiedenis van de collectie-registratie” van die instellingen. In een aantal gevallen is die registratie al in de 19de eeuw begonnen en in alle gevallen is die registratie over de jaren heen gedaan door een successie van registratoren die de objecten beschreven gebruik makend van termen die op het tijdstip van registratie binnen de kunsthistorische wereld gebruikelijk waren.

In het voorwoord van de publicatie “Words Matter” schrijft directeur van het Tropenmuseum Stijn Schoonderwoerd: “Onze objecten zijn tijdloos, maar hoe wij erover praten niet.” Tijdens de voorbereidingen voor de studiedag die er gelegenheid van de presentatie van Words Matter werd georganiseerd werden we ons er pijnlijk van bewust dat er in onze Nederlandse collectie registraties, en dus in de Collectie Nederland, een hele reeks woorden en termen voorkwamen in titels en beschrijvingen van objecten van welke we nu weten dat ze deel uit maken van een racistisch, xenofoob en eurocentrisch vocabulaire.

Wij willen die woorden en termen liever niet op onze website omdat we weten hoeveel pijn het gebruik ervan kan veroorzaken. Tegelijkertijd willen we de gebruiker de objecten zelf niet onthouden, zij maken deel uit van de Collectie Nederland. Wij verontschuldigen ons voor het tonen van die termen. De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed werkt samen met de sector (Museumvereniging en individuele musea) aan een oplossing voor dit probleem, zowel inhoudelijk als technisch.

Een soortgelijk probleem doet zich voor bij objecten die in woord of beeld een racistische boodschap verkondigen. Of objecten waarvan de herkomst discutabel is. Die objecten worden ook, zoals de beschrijvingen, zonder verdere context getoond. 

Collectie Nederland toont het Nederlands “Openbaar Kunstbezit” in al zijn breedte en complexiteit. In virtuele deelverzamelingen proberen wij context te bieden aan mogelijk problematische objecten. In de komende tijd zullen wij gastcuratoren uitnodigen dit vanuit allerlei gezichtspunten te doen.